Gastrik bypass ameliyatı olan kişiler iyileşme süreçlerine ek olarak beslenme alışkanlıklarında kalıcı değişiklikler yapmalıdır. Ameliyatı gerçekleştiren doktor ve diyetisyen her hastaya takip etmesi gereken diyet, hangi gıdaları hangi öğünde ne kadar tüketebileceğine dair bilgilendirme yapar. Gastrik bypass ameliyatından sonra hastalar diyetlerine eksiksiz bir şekilde uymaları halinde güvenli bir şekilde kilo verebilirler.
Gastrik bypass ameliyatından sonra hastaların tükettikleri gıdalarla, midenin gerilmeden iyileşmesinin sağlanması amaçlanır. Ameliyat ile küçültülmüş olan midenin son derece rahat ve güvenilir bir şekilde sindirebileceği küçük porsiyonlarla yemek yeme alışkanlığı kazanılmalıdır. Hastaların istenilen kilo kaybını gerçekleştirmesi ve kaybettikleri kiloları geri almaması hedeflenir. Ayrıca ameliyattan kaynaklanması olası yan etkiler ile komplikasyonların önlenmesine odaklanılır.
Gastrik Bypass Sonrası Nasıl Bir Diyet Uygulanır?
Gastrik bypass diyeti aşamalı bir yaklaşımla uygulanır. Hastalar iyileştikçe katı gıdaları tüketmeye başlar. Bir aşamadan diğerine geçilmesi hastanın ne kadar hızlı iyileştiğine, mide ve bağırsakların ameliyat sonrası değişen yeme alışkanlıklarına adapte olma kabiliyetine göre değişiklik gösterebilir. Hastalar gastrik bypass ameliyatından sonra vücutlarının susuz kalmasını önlemek için yeterli miktarda sıvı tüketmeli, açlık ve tokluk hissi konusunda dikkatli olmalıdır.
Hastaların uygulayacağı beslenme programının ilk aşaması sıvı beslenmedir. Ameliyattan sonraki ilk gün ve izleyen birkaç gün yalnızca berrak sıvılar ve yavaş yudumlarla tüketilir. Her seferinde tüketilecek miktar yarım ya da bir çay bardağını geçmemelidir. Bu aşamada; et suyu, şekersiz su, süzülmüş çorba, yağsız ya da yağ oranı %1’den az süt, kafeinsiz çay ya da filtre kahve, şekersiz jelatin, puding, ezilmiş ve püre haline getirilmiş yiyecekler tüketilebilir.
Hastalar birkaç gün boyunca sıvı içecekleri sorunsuz bir şekilde tükettikten sonra ezilmiş ya da püre haline getirilmiş yiyecekleri tüketmeye başlayabilirler. Bu aşamada tüketilebilecek yiyecekler tanesiz, yumuşak gıda kıvamında ve katı gıda içermeyen parçalar olmalıdır. İyi harmanlanabilen gıdalar püre haline getirilmelidir. Bu aşamada; iki kez çekilmiş kıyma, balık, yumuşak meyveler ve pişmiş sebzeler, kuru baklagiller, yumurta ve süzme peynir gibi gıdalar su, şeker eklenmemiş meyve suyu, kaymağı alınmış yağsız süt ve et suyu ile mutfak robotunda karıştırılabilir.
Dikkat edilmesi gereken temel kural katı gıdalarla sıvı gıdaların aynı anda tüketilmemesidir. Sıvı tüketmek için yemeğin üzerinden 30 dakika geçmesi beklenmelidir. Sindirim sisteminin süt ürünlerine ve baharatlı gıdalara karşı hassasiyeti olabileceğiden bu tür gıdalar diyete yavaş yavaş eklenmelidir.
Üçüncü aşamada yumuşak yiyecekler tüketilir. Birkaç hafta püre kıvamında yiyecekler tüketildikten sonra diyete kolay çiğnenen, küçük ve yumuşak taneli yiyecekler eklenebilir.
Bu aşamada diyete dahil edilebilecek yiyecekler şu şekilde sıralanabilir: kıyma ya da ince doğranmış etler, zarları ya da kabukları alınmış pişmiş sebzeler, çekirdekleri ya da kabukları alınmış konserve ya da yumuşak taze meyveler.
Gastrik bypass ameliyatı olan hastalar ameliyattan yaklaşık 8 hafta geçtikten sonra yavaş yavaş daha sert gıdaları da beslenme programlarına dahil etmeye başlayabilirler. Bu gıdalar kıyılmış ya da doğranmış olmalıdır. Hangi yiyeceklerin tolere edilebileceğini görmek için normal yiyeceklere kademeli olarak geçiş yapılmalıdır. Mide bulantısı, kusma ve kramp tarzı karın ağrılarına neden olabilecek yiyecekler tüketilmemelidir. Bu yiyecekler arasında; fındık, kuruyemişler, kurutulmuş meyveler, patlamış mısır, gazlı içecekler, sert ya da kıkırdaklı etler, tahıl karışımından oluşan tatlılar, kereviz, mısır, brokoli ya da lahana gibi telli ya da lifli sebzeler, ekmek ya da kızartmalar sayılabilir.
Ameliyattan üç ila dört ay sonra hastanın mevcut durumuna ve tolere edemeyeceği gıdalara bağlı olarak normal sağlıklı bir diyete geçmesi söz konusu olabilir. Mide iyileşme sürecinde olduğu için başlangıçta hastaya dokunan yiyecekler ilerleyen aşamalarda rahatça tüketilmeye başlanabilir.
Beslenme Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gastrik bypass ameliyatı olan hastaların bir yandan kilo hedeflerine ulaşırken diğer yandan da yeterli vitamin ve mineral alması için gastrik bypass diyetinin her aşamasında dikkat etmesi gereken belli başlı noktalar vardır.
Ameliyat sonrası hastaların hızlı bir şekilde yemesi ve içmesi Dumping sendromu yaşanmasına neden olabilir. Katı ve sıvı besinler ince bağırsağa normale göre daha hızlı ve daha fazla miktarda girerse kusma, bulantı, terleme, baş dönmesi, ishal ve karın ağrısı ortaya çıkabilir. Hastalar Dumping sendromunu önlemek için şeker ve yağ oranı düşük sıvıları ve yiyecekleri beslenme programına dahil etmeye özen göstermelidir. Yemek yavaş yavaş yenilmeli, iyice çiğnenmeli, yemekle birlikte sıvı tüketilmemelidir. Yemekten 30 ila 45 dakika önce ve sonra sıvı tüketilebileceği unutulmamalıdır.
Vücudun susuz kalmaması için günde en az 6 ila 8 bardak su içilmelidir. Yemekle birlikte sıvı tüketilmesi bulantı, kusma, karın ağrısı ve Dumping sendromuna neden olabileceğinden yemek saatinde ya da hemen öncesinde çok fazla sıvı tüketilmemelidir. Çok fazla sıvı tüketmek midenin aşırı dolu hissedilmesi sonucu zengin besin değerine sahip gıdaların tüketilmesini önleyebilir.
